Zgodnie z art.  442¹ Kodeksu cywilnego:

§  1.  Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się albo przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.

§  2.  Jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dwudziestu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.

§  3.  W razie wyrządzenia szkody na osobie, przedawnienie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.

§  4.  Przedawnienie roszczeń osoby małoletniej o naprawienie szkody na osobie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat dwóch od uzyskania przez nią pełnoletności.

Zasadniczo zatem termin na dochodzenie odszkodowania wynosi 3 lata od dowiedzenia się o szkodzie, ale nie więcej niż 10 lat od zdarzenia. Prawo nie pozostawia jednak poszkodowanych, którzy przekroczyli termin 3 letni w sytuacji bez wyjścia. Możliwe jest zawsze podniesienie, że w danej sprawie obowiązuje termin 20-letni. Nawet jeśli, nie było prowadzone postępowanie karne w sprawie, bowiem przykładowo osoba poszkodowana przez lekarza dowiedziała się o tym, że zaszyto jej gazę w jamie otrzewnej dopiero 11 lat od operacji, istnieje wówczas możliwość ustalenia terminu 20-letniego przez sąd cywilny. Sąd cywilny w sprawie o odszkodowanie z tytułu czynu niedozwolonego - w razie braku wyroku sądu karnego skazującego za popełnienie przestępstwa - może na potrzeby rozstrzygnięcia o odpowiedzialności deliktowej sprawcy takiego czynu, zwłaszcza w kontekście terminu jej przedawnienia, samodzielnie rozstrzygać, czy konkretny czyn niedozwolony był jednocześnie występkiem, a tym samym czy istnieje podstawa do stosowania dłuższego terminu przedawnienia (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 15 czerwca 2016 r. , sygn. akt I ACa 22/16).

Nadto, w przypadku podniesienia zarzutu peremptoryjnego (zarzutu przedawnienia) przez Pozwany Zakład Ubezpieczeń, Szpital czy też innego zobowiązanego do zapłaty, zawsze można rozważać zastosowanie art. 5 k.c. W przypadku, gdy podniesienie zarzutu przedawnienia powodowało by uchylenie się od odpowiedzialności do zapłaty odszkodowania, które było by wbrew zasadom uczciwości i słuszności, również termin na dochodzenie odszkodowania może być dłuższy.

Reasumując od zasady 3 letniego terminu przedawnienia jest wiele wyjątkowów i w każdym indywidualnym przypadku należy rozważyć, czy jest jeszcze możliwość dochodzenia odszkodowania, a także na ile jego uzyskanie w okolicznościach konkretnej sprawy będzie prawdopodobne.

Adwokat Agnieszka Prętczyńska

tagi: adwokat odszkodowania, dochodzenie odszkodowania, termin na dochodzenia odszkodowania, kancelaria warszawa